Jordan Lee Schnee: deutungen (dreisprachig)
Montags=Text
Jordan Lee Schnee
deutungen
brot
mit zwiebeln
reichte
damals aus!
mitten
in berlin-mitte
aßen
die juden
kümmelbrot
mit zwiebeln
vielleicht
in höfen
auf
den treppen
zwischen
den stockwerken.
das
reichte und war gut.
satt
machte schon
ein
wenig salz ...
geruch
nach ziegeln und kanalwasser
in
berlin
meine
ur-oma hat im berliner zoo
ihren
teddybären verloren.
selbstverständlich
ein zeichen, natürlich
aber
wofür?
wer
kann es noch deuten?
»omi
omi,
du
warst also bei den bären?«
»mein
enkel, ich verstehe jiddisch nicht mehr —
hör
auf in fremdem sinn mit mir zu reden!
nu, warum lachst du?«
es riecht nach gehackten kokosnüssen und teer
fern, sehr fern
in
irgendeinem tropischen land
vielleicht
erets israel
zieht
ein freund das »jodorowsky classic tarot« hervor
der
letzte schrei.
er
legt mir die karten
und
erzählt:
»eins
und zwei bist du niemals frei.«
grün
bemoost sind seine finger.
die
nacht sitzt in der hocke und pulsiert.
der
freund zeigt seine yankee-zähne, makellos
»ein
könig hängt aus seinem schloss.«
gerede,
humbug, quatsch.
also,
braucht man einen »ehrenmann«
braucht
man einen humboldt?
lassen
sich die gehwege denn dechiffrieren?
eher
nicht! die chiffren lauern
in
den spalten jener sprache
ohne
zu verlöschen!
hinkend
—
aber
heil
in
irgendeiner gruft
irgendwo.
טײַטשווערטער
אַמאָל שוין ציבעלעס מיט ברויט
!זענען געווען גענוג
דאָ מיטנדיק בערלין-מיטע
האָבן די ייִדן געגעסן
ציבעלעס מיט קימלברויט
אין עפּישע הייף
אויף די טרעפּ
.צווישן די עטאַזשן
דאָס איז געווען גענוג
מען איז שוין געווען זאַט
...מיט אַ ביסעלע זאַלץ
דאָ שמעקט עס מיט ציגלן און קאַנאַל-וואַסער
דאָ אין בערלין
די עלטער-באָבע מיינע האָט דאָ פֿאַרלוירן
.איר טעדיבער אים זאָאָ-גאָרטן
אַוודאי, אַוודאי אַ סימן
?אָבער פֿון וואָס
?ווער קען אים נאָך לײענען
„נעבישע בובי
?צי ביסטו געווען בײַ די בערן“
„ אייניקל מיינער, איך פֿאַרשטײ זיך נישט מער קײן ייִדיש
!רעד נישט צו מיר אָט דעם פֿרעמדן טײַטש
“?נו, וואָס לאָכסטו“
סע׳שמעקט מיט סמאָלע און געהאַקטע קאָקאָסניס
ווײַט, ווײַט אַוועק
אין אַן עפּישער טראָפּישער ארץ
ס׳קען אויך זײַן ארץ-ישֹראל
אַ חבֿר נעמט אַרויס די ,,כאָדאָראָבֿסקי קלאַסיק טאַראָט“
.די לעצטע מאָדע
ער וואַרפֿט מיר די קאָרטן
:און הײבט אָן צו דערצײלן
„.אײנס און צווײ ביסטו קײנמאָל פֿריי“
.די פֿינגער זײַנע זענען גרין, באַמאָכט
.די נאַכט זיצט אויף די קאָרטעטשקעס און פּולסירט
:דער חבֿר ווײַזט זײַנע שלמותדיקע אַמעריקאַנישע צײן
אַ מלך הענגט אַרויס פֿון זיין פּאַלאַץ.׳׳,,
באָבקעס, קוואַטש
נו, צי דאַרף מען אַ ,,גרויסן מענטש׳׳
?אַ הומבאָלדט
?צי זענען די שיפֿערס אַרויסצולײענען פֿון די טראָטואַרן
דאָך ניט! זײ לאָקערן
אין די שפּאַלטן פֿון דעם לשון
!אָן פֿאַרלעשן
הינקעדיק
אָבער חי
אין עפּישן סקלעפּ
Taytshverter
Amol shoyn tsibeles mit broyt
zenen geven genug!
Do mitndik Berlin-Mitte
hobn di yidn gegesn
tsibeles mit kimlbroyt
in epishe heyf
oyf di trep
tsvishn di etazhn.
Dos iz geven genug
men iz shoyn geven zat
mit a bisele zalts…
Do shmekt es mit tsigln un kanal-vaser
do in Berlin
di elter-bobe meyne hot do farloyrn
ir teddyber im zoo-gortn.
Avade, avade a simen
ober fun vos?
Ver ken im nokh leyenen?
,,Nebishe bubi
tsi bistu geven bay di bern?”
,,Eynikl meyner, ikh farshtey zikh nisht mer keyn yidish
red nisht tsu mir ot dem fremdn taytsh!
Nu, vos lokhstu?”
Se’shmekt mit smole un gehakte kokosnis
vayt, vayt avek
in an episher tropisher erets
s’ken oykh zayn Erets-Yisroel
a khaver nemt aroys di ,,Jodorowsky Classic Tarot”
di letste mode.
Er varft mir di kortn
un heybt on tsu dertseyln:
,,Eyns un tsvey bistu keynmol frey.”
Di finger zayne zenen grin, bamokht.
Di nakht zitst oyf di kortetshkes un pulsirt.
Der khaver vayzt zayne shleymesdike amerikanishe tseyn:
,,A meylekh hengt aroys fun zeyn palats.”
Bobkes, kvatsh
Nu, tsi darf men a ,,groysn mentsh”
a Humboldt?
Tsi zenen di shifers aroystsuleyenen fun di trotuarn?
dokh nit! Zey lokern
in di shpaltn fun dem loshn
on farleshn!
hinkedik
ober khay
in epishn sklep
ergets
Jordan Lee Schnee ist ein in Berlin ansässiger freier Schriftsteller, Übersetzer und Musiker. Promoviert an der Freien Universität Berlin zu OuLiPo und Kabbala als verwandte poetische Herangehensweisen zum Wort. Zahlreiche Veröffentlichungen von eigenen Texten und als Übersetzer-Herausgeber in Literaturzeitschriften und Verlagen in den USA, Groß-britannien, Argentinien und Deutschland. Sein letzter Gedichtband Entfassung ist 2019 bei Propeller Berlin erschienen.
Der Text "deutungen" (dreisprachig) ist Teil der Anthologie "Das Humboldt Forum Berlin -
33 Gedichte aus aller Welt zur Eröffnung im Jahr 2021". München (Aphaia Verlag) 2021.
111 Seiten. 17,00 Euro.
